1/ Ghi giá trên hợp đồng chuyển nhượng thấp hơn giá thực tế có vi phạm pháp luật không?
Hiện nay rất nhiều trường hợp chuyển nhượng bất động sản thỏa thuận với nhau về việc là ghi giá trên hợp đồng chuyển nhượng thấp hơn so với thực tế nhằm mục đích né tránh đóng các khoản thuế.
Tuy nhiên, đây là một hành vi vô cùng rủi ro bởi theo quy định tại Điều 18 Văn bản hợp nhất 14/VBHT-PQVH 2020 hướng dẫn Luật Thuế thu nhập cá nhân, thu nhập tính thuế từ chuyển nhượng bất động sản là giá chuyển nhượng ghi trên hợp đồng chuyển nhượng tại thời điểm chuyển nhượng. Việc hai bên trong hợp đồng khai giá trên hợp đồng chuyển nhượng bất động sản thấp hơn giá thực tế sẽ dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp. Đây được coi là hành vi trốn thuế theo quy định tại khoản 5, Điều 143 Luật Quản lý thuế 2019 và là hành vi bị nghiêm cấm.
2/Bên nhận chuyển nhượng có thể sẽ bị tuyên hợp đồng vô hiệu:
“Theo Điều 124 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:
Hợp đồng dân sự vô hiệu do giả tạo
– Khi các bên xác lập hợp đồng dân sự một cách giả tạo nhằm che giấu một hợp đồng dân sự khác thì hợp đồng dân sự giả tạo vô hiệu, còn hợp đồng dân sự bị che giấu vẫn có hiệu lực, trừ trường hợp giao dịch đó cũng vô hiệu theo quy định của Bộ luật Dân sự hoặc luật khác có liên quan.
– Trường hợp xác lập hợp đồng dân sự giả tạo nhằm trốn tránh nghĩa vụ với người thứ ba thì hợp đồng dân sự đó vô hiệu.”
* Hậu quả pháp lý: khi hợp đồng bị tuyên vô hiệu thì các bên có nghĩa vụ hoàn trả cho nhau những gì đã nhận (theo khoản 2, Điều 131, Bộ luật Dân sự 2015). Khi đó, bên nhận chuyển nhượng chỉ nhận được số tiền trong hợp đồng có công chứng hoặc chứng thực, trừ trường hợp chứng minh tồn tại hợp đồng theo giá thực tế.
3/Chế tài xử phạt đối với hành vi trốn thuế:
Ngoài rủi ro pháp lý giao dịch vô hiệu, cả bên nhận chuyển nhượng và bên chuyển nhượng đều phải chịu Xử phạt hành chính đối với hành vi khai giá trên hợp đồng mua bán nhà đất thấp hơn thực tế căn cứ Điều 17 Nghị định 125/2020/NĐ-CP thì hành vi khai giá trên hợp đồng chuyển nhượng nhà đất thấp hơn thực tế dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính.
Đồng thời trong trường hợp giá trị trốn thuế trên 100.000.000 đồng với hành vi khai giá trên hợp đồng mua bán nhà đất thấp hơn thực tế có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội trốn thuế theo Điều 200 Bộ Luật Hình sự 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017).
