Hôn nhân cận huyết là một vấn đề gây tranh cãi và có những hệ lụy nghiêm trọng không chỉ cho cá nhân mà còn cho cả xã hội. Trong nhiều nền văn hóa, việc kết hôn giữa những người có quan hệ dòng tộc được coi là điều bình thường. Nhưng thực tế là nó lại mang đến rất nhiều nguy cơ sức khỏe tiềm ẩn. Bài viết này sẽ phác thảo rõ ràng về những hậu quả của hôn nhân cận huyết, tác động tâm lý và xã hội, cũng như khía cạnh pháp lý liên quan đến vấn đề này.
1.Khái niệm hôn nhân cận huyết theo pháp luật Việt Nam:
Hôn nhân cận huyết là việc kết hôn giữa hai người có cùng huyết thống trực hệ và có họ trong phạm vi ba đời. Hoặc việc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng huyết thống, có họ trong phạm vi ba đời.
Tại Khoản 17, 18, Điều 3 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 số 52/2014/QH13 giải thích như sau:
17. Những người cùng dòng máu về trực hệ là những người có quan hệ huyết thống, trong đó, người này sinh ra người kia kế tiếp nhau.18. Những người có họ trong phạm vi ba đời là những người cùng một gốc sinh ra gồm cha mẹ là đời thứ nhất; anh, chị, em cùng cha mẹ, cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha là đời thứ hai; anh, chị, em con chú, con bác, con cô, con cậu, con dì là đời thứ ba.
Tại Khoản 2 Điều 5 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 cũng nêu một số hành vi bị cấm, trong đó có hành vi:
Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ, giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng.
2. Những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe do hôn nhân cận huyết gây ra:
Hôn nhân cận huyết có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng do sự tương đồng di truyền giữa hai bên trong mối quan hệ. Các bệnh di truyền, dị tật bẩm sinh hay các vấn đề sức khỏe khác thường xuất hiện ở thế hệ con cái của những cặp đôi có quan hệ huyết thống gần gũi.
Nguy cơ mắc bệnh di truyền
Khi hai người có quan hệ huyết thống gần gũi kết hôn và sinh con, nguy cơ mắc các bệnh di truyền cao hơn so với những cặp đôi không có quan hệ máu. Điều này xảy ra vì khả năng cao họ cùng mang gen bệnh hoặc gen lỗi di truyền.
Những bệnh di truyền này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ em, từ các bệnh nhẹ như hen suyễn cho đến những căn bệnh nghiêm trọng hơn như bệnh Down hoặc các bệnh tim bẩm sinh. Sự gia tăng tần suất các bệnh này đến từ việc giảm thiểu sự đa dạng gen, làm mất đi các yếu tố bảo vệ tự nhiên mà thiên nhiên đã tạo ra.
Dị tật bẩm sinh
Một trong những hậu quả đáng chú ý nhất của hôn nhân cận huyết là tỷ lệ dị tật bẩm sinh ở trẻ em cao hơn. Dị tật bẩm sinh có thể bao gồm bất kỳ vấn đề nào liên quan đến cấu trúc cơ thể hoặc chức năng của cơ thể, từ dị tật tay chân đến các vấn đề về tim hoặc thần kinh.
Các nghiên cứu cho thấy rằng những đứa trẻ sinh ra từ các cặp đôi có quan hệ huyết thống thường dễ gặp phải các loại dị tật bẩm sinh. Đây không chỉ là một gánh nặng cho gia đình mà còn cho xã hội, khi mà các chính sách y tế, giáo dục và chăm sóc sức khỏe cần phải thay đổi để đáp ứng nhu cầu của những trẻ em này.
Tình trạng sức khỏe tổng thể kém
Ngoài các vấn đề di truyền và dị tật bẩm sinh, những đứa trẻ sinh ra từ hôn nhân cận huyết thường phải chịu đựng tình trạng sức khỏe tổng thể kém hơn. Chúng có thể dễ bị mắc các bệnh nhiễm trùng, thiếu dinh dưỡng hoặc gặp khó khăn trong việc phát triển thể chất và tinh thần.
Sự kết hợp giữa các yếu tố di truyền không tốt và môi trường sống có thể dẫn đến tình trạng sức khỏe kém. Điều này có thể tạo thành một vòng luẩn quẩn, nơi mà những đứa trẻ này không chỉ đối mặt với các vấn đề sức khỏe lúc nhỏ mà còn có nguy cơ cao mắc các bệnh mãn tính trong tương lai.
Ảnh hưởng tâm lý và xã hội của hôn nhân cận huyết đối với cá nhân và gia đình
Không chỉ có các vấn đề sức khỏe, hôn nhân cận huyết còn gây ra những ảnh hưởng lớn đến tâm lý và xã hội của cá nhân cũng như gia đình. Những áp lực này không chỉ đến từ bản thân các cặp vợ chồng mà còn từ xã hội xung quanh.
3. Các chế tài xử lý vi phạm hôn nhân cận huyết hiện nay
Xử phạt hành chính:
Theo Nghị định 82/2020/NĐ-CP xử phạt hành chính lĩnh vực hôn nhân gia đình, Điều 59 nêu hình thức xử phạt với hành vi vi phạm quy định về kết hôn như sau:
Khoản 1: Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:
…
d) Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng;
…
Khoản 2: Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:
Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ hoặc giữa những người có họ trong phạm vi ba đời;
Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa cha mẹ nuôi với con nuôi
…
Như vậy, kết hôn cận huyết thống với những người cùng dòng máu về trực hệ trong phạm vi ba đời sẽ bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000.
Ngoài ra một số trường hợp tuy không cùng huyết thống nhưng có mối quan hệ gần như đã từng là cha mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng, con dâu,… nếu kết hôn cũng sẽ vi phạm pháp luật.
Trường hợp này có thể phạt từ 3.000.000 đồng – 5.000.000 đồng hoặc 10.000.000 – 20.000.000 nếu là hôn nhân giữa cha mẹ nuôi với con nuôi.
Xử lý hình sự:
Ngoài ra, tuỳ vào hành vi vi phạm mà kết hôn cận huyết thống có thể bị quy vào tội loạn luân theo Điều 184 Bộ luật hình sự 2015:
Người nào giao cấu với người mà biết rõ người đó cùng dòng máu về trực hệ, là anh chị em cùng cha mẹ, anh chị em cùng cha khác mẹ hoặc cùng mẹ khác cha, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
4. Kết Luận:
Hôn nhân cận huyết không chỉ gây ra những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý, xã hội và các vấn đề pháp lý. Việc hiểu rõ về những tác động này không chỉ giúp các cặp đôi đưa ra quyết định đúng đắn mà còn góp phần xây dựng một xã hội khỏe mạnh hơn.
Cần có sự chung tay của cả cộng đồng và nhà nước để tuyên truyền, giáo dục và cung cấp thông tin hữu ích về hôn nhân cận huyết. Chỉ khi nhận thức được những rủi ro và hệ lụy, chúng ta mới có thể ngăn chặn và giảm thiểu những vấn đề nghiêm trọng mà hôn nhân cận huyết có thể mang lại.
——————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————–
